TOPPEN EN DALEN

Weer een hele tijd geleden dat ik nog eens iets geschreven heb. Het zijn ook zo’n rare weken geweest… Van ziek in mijn bed naar de top van een machtige berg. Van bestolen worden tot mijn hart laten stelen door een aap. Van toppen naar dalen!

Ik had net in mijn blogbericht voor de website van KIYO beschreven hoe veel dingen vanzelfsprekend begonnen te worden. Hoe ik gewoon werd aan het Filipijnse ritme, de jeepneys, de cultuurverschillen, enz. Letterlijk de dag nadat ik dit had geschreven, leken we een teken te krijgen om ons toch niet te veel op ons gemak te gaan voelen…
Zoals elke dag nam ik de jeepney naar het kantoor in Mandaue. Een rit die al snel een uur duurt, dus soms lees ik dan, luister ik naar muziek of dommel ik wat in slaap. Die dag zat ik gewoon wat rond mij te kijken, toen plots een man aan mijn rugzak kwam om te tonen dat er een kauwgom aan hing. Hij wou me ‘helpen’ om hem er af te halen, en probeerde mijn rugzak subtiel naar hem toe te trekken. Toen hij merkte dat ik mijn rugzak goed bij mij hield, wees hij naar mijn haar. Iemand had daar ook een kauwgom in geplakt! Een sluwe truc om je af te leiden, zodat ze je rugzak kunnen stelen terwijl je met je handen in je haar zit. Mocht ik niet gewaarschuwd zijn doordat Sara twee dagen eerder hetzelfde voorhad, zou ik er misschien wel ingetrapt zijn. Bij haar was het hen wel gelukt om iets te stelen. Gelukkig maar een zakje met haar agenda en wat papieren in. Maar we zijn toch allebei even wakker geschud dat we toch moeten blijven oppassen in een grootstad als Cebu, zeker omdat we hier als blanken nooit anoniem kunnen zijn.
Gelukkig zijn we er met de schrik (en een pluk haar die er uit moest geknipt worden) vanaf gekomen. Toen we erover aan onze buren en op onze stage vertelde, kregen we nog veel meer verhalen te horen over afgetrokken juwelen, dreigementen en geweld. Dat wijst ons er nog maar eens op dat criminaliteit hier een zeer groot probleem is. Of is het de onderliggende immense ongelijkheid waar het land mee worstelt?
De Filipijnen zijn dan misschien al een middeninkomen land, maar de kloof tussen arm en rijk is zo immens groot. De vruchten die de economische groei afwerpt, worden enkel geplukt door de machtige elite. De meerderheid van de Filipino’s krijgen enkel de rotte appels. Om te overleven werken mensen (en kinderen!) voor een hongerloon op het land, in fabrieken en op straat. Of komen ze terecht in drugshandel, mensenhandel, prostitutie of… plakken ze kauwgom in mensen hun haar!

Moalboal & Kawasan

Sara en ik wouden na onze mindere week vol banaliteiten er even tussenuit. Dus trokken we naar Moalboal, zo’n  3u durende busrit van Cebu City. Op Panagsama beach hebben we super lekker gegeten in de ‘Chili bar’. We hadden precies nog eens nood aan Europees eten, want we aten de Italiaanse bruschetta, Griekse mousaka en Belgische frietjes met veel smaak op. Zalig, als de rijst je soms eens de oren uit komt!
Maar we waren daar natuurlijk niet alleen om te eten. We hebben zalig gesnorkeld, op een vlot op het helblauwe water gedreven en ons een beetje verbrand omdat mijn nieuwe zonnecrème niet waterproof bleek te zijn, oeps!

Daarna de ‘Kawasan Falls’ bezocht waar we al zo veel over gehoord hadden. De weg ernaartoe was echt mooi, maar de waterval zelf viel nogal tegen. Véél te toeristisch! Met restaurantjes ernaast, een vlot waarvoor je P300 moest betalen, toeristische winkeltjes en veel te veel volk. De ‘secret waterfalls’ in Siquijor waren dan toch meer ons ding. We eindigden de dag met een serieuze workout door 3u lang in de overvolle hobbelige bus recht te moeten staan op weg naar huis.

Meer Bidlisiw

Over mijn stage valt niet zo heel veel nieuws te vertellen. De activiteiten gingen zijn gewone gangetje, en na een paar maanden voel ik mij daar comfortabel in meedraaien. In Naga hadden we een tweedaagse Peer Support Group-training (PSG) zoals we een paar weken eerder in Iloilo gedaan hadden. Ik vond het een boeiende training, omdat ik gemotiveerde jongeren zag, omdat de sfeer met mijn collega’s & de vrijwilligers tof was en omdat ik meer kon doen dan enkel observeren. Ik kreeg de kans om mijn skills als facilitator te oefenen door een aantal ijsbrekers te geven en de teamvorming te begeleiden. Geen gemakkelijke groep om stil te krijgen, voor sommigen moeilijk om Engels te verstaan, maar toch verliep het best goed. Ik ben blij dat ik meer en meer de kans krijg om zo’n dingen te doen!
De training was opnieuw rond teamwork & leadership, maar deze keer voor de KIYO-jongeren en jeugdvertegenwoordigers van de vijf barangays waar we met KIYO actief zijn. Het is de bedoeling om hen te begeleiden zodat ze een soort jeugdraad kunnen vormen en een afgevaardigde kunnen laten zetelen in de Barangay Council for the Protection of Children. De participatie van jongeren is een groot gemis in deze barangays (terwijl het wel hun wettelijke opdracht is om dit mogelijk te maken…). Het is een werk van lange adem om te zorgen dat kinderen en jongeren gehoord worden. Maar de ervaringskennis en de motivatie die ik zag en hoorde tijdens deze trainingen, overtuigden mij volledig van het belang van hun participatie. Want in al deze wijken worden dagelijks kinderrechten geschonden, maar sommige barangay officials zijn zich niet eens bewust wat er zich onder hun ivoren toren afspeelt.

Een stukje Belgie

Onze vrije dag op 1 mei was vooral labour day voor mijn zwakke maag. Niet echt een hoogtepunt dus…
Zaterdag daarentegen! Een stukje België naar Pit-Os gebracht, door lekkere verse frietjes te maken. Veel werk, maar super lekker. Zelfs volgens onze buren, die het anders niet zo hebben voor onze ‘vreemde’ smaken. Ze komen ons hier altijd zo veel eten geven, dat wij natuurlijk soms eens iets terug proberen doen. Maar onze proevertjes hebben hier niet altijd succes bij de Filipino’s. Mijn goed gelukte chili con carne was niet echt Reds zijn ding en Apple was niet zo enthousiast over mijn balletjes in tomatensaus. Nu snappen we waarom onze buren nooit voor onze neus eten als we hen iets aanbieden. Ze willen liever op hun gemak thuis proeven zodat ze het stiekem aan de kippen kunnen geven als ze het niet lusten, haha!

Religie in alles en meer

Die avond zijn we naar de inwijding van het nieuwe kantoor van WRCV geweest. Compleet met zegening van een priester en zo! Religie is hier echt overal aanwezig. Missen zitten afgeladen vol, iedereen doet een kruisteken als ze een kerk passeren, jeepneys hebben opschriften als ‘God is my co-pilot’, elk voertuig heeft een paternoster aan zijn spiegel hangen, het eten wordt voorafgegaan door een gebed,… We worden soms wel eens raar bekeken als we niet mee bidden, of als we voor de zoveelste keer de vraag moeten beantwoorden ‘are you a catholic?’. Het is dan een kwestie van inschatten of we gemakkelijkheidshalve ‘ja, we zijn gedoopt’ zeggen. Of het een volledige uitleg wordt over secularisering, en hoe bij ons generatie na generatie zich steeds minder laat leiden door geloof of de Kerk.

Ongelijkheid in alles en meer

Diezelfde zaterdagavond ben ik met Pam meegeweest naar een optocht met lantaars ter sensibilsering tegen baarmoederhalskanker. Kanker treft overal in de wereld steeds meer en meer mensen. Maar in een land als de Filipijnen is een behandeling voor de meeste mensen onbetaalbaar. Heel weinig mensen zijn ingeënt tegen baarmoederhalskanker omdat de vaccinaties enkel voor de rijken betaalbaar zijn. Nee, zelfs niet voor de ‘middenklasse’. Want zelfs voor een psychologe als Pam, met een job als coordinator in een goed draaiende NGO, zijn de inentingen te duur.

Een vrouw die tijdens het evenement sprak, getuigde dat ze haar twee huizen had moeten verkopen voor haar behandeling tegen kanker. Maar de meerderheid van de Filipino’s heeft natuurlijk zo geen kapitaal. En laat het dan net de armste mensen zijn die met de meeste gezondheidsrisico`s te maken krijgen in hun leef- en werksituaties...

Veel mensen proberen doktersbezoeken angstvallig te vermijden. Niet alleen omdat dat al een kost op zich is, maar omdat ze soms gewoon bang zijn voor slecht nieuws. Ze leven dan liever met de pijn of onwetendheid dan hun familie op te stapelen met een berg schulden door onbetaalbare behandelingen en medicijnen.
‘Sociale zekerheid’ bestaat hier enkel voor de kapitaalkrachtigen. De wereld op zijn kop!

Wat ik voor mijn vertrek las over dit middeninkomenland wordt nog maar eens bevestigd. Voor wie geld heeft ligt alles binnen handbereik in de Filipijnen. Een gigantisch contrast met de brede ‘onderlaag van de samenleving’. Wat een vreselijke term, maar het welzijn van bepaalde mensen (en dat zijn er niet bepaald weinig), lijkt hier echt onderschikt aan de persoonlijke verrijking van corrupte politici & de economische belangen van de grote spelers. Zucht.

Uitwaaien in de bergen!

Kritisch denken over de realiteit die we hier zien, over mondiale problemen, over jezelf als idealistische sociaal werker, over je eigen cultuur die soms in groot contrast staat met de Filipijnse cultuur en nog zo veel meer... Het is onmogelijk om dat 24/7 vol te houden. Soms moet dat hoofd van mij ook eens leeggemaakt worden. Om mijn verontwaardiging om te kunnen zetten in motivatie. Om niet cynisch te worden maar optimistisch te blijven.
Daarvoor zijn de bergen uitgevonden! Zondag bracht Osmeña Peak de ideale ontspanning.

Een vriendelijke habal-habal driver bracht ons naar Mantalongon market. We sloegen het aanbod om gegidst te worden eerst vriendelijk af. Toen we beseften dat we de weg helemaal niet wisten, lieten we twee enthousiaste gastjes onze gidsen zijn. Ray (14) en Vincent (12) doen dit als een soort vakantiejob. Voor elk 50 pesos  gidsen ze mensen naar Osmena Peak, een wandeling van ongeveer twee uur. En ze doen dat maar liefst 3 keer per dag! Amai, dat was aan hun tempo te merken ook! We moesten hen echt wat vertragen -Dili pas pas!- om mee te kunnen en om op het gemak te kunnen genieten van de wandeling tussen de prachtige bloemenvelden, sayoteplantages en rustige dorpen met  vooral het gekraai van de hanen op de achtergrond. Zo zagen we Osmena Peak steeds dichter komen. Met een dikke pak donkergrijze wolken die er onheilspellend boven hingen... Onze gidsen lachten al ‘sign of very heavy rain!’. Gelukkig zijn we als Belgen wel wat regen gewoon, en zou dat ons niet kunnen tegenhouden. 

Voor we aan de klim naar de top begonnen kochten we onszelf en onze gidsen een frisse cola en stonden we nog wat te zeveren met de habal-habal drivers. Altijd grappig hoe enthousiast en verbaasd ze reageren als je een paar woordjes Visayan tegen hen spreekt. Ook al blijft onze kennis beperkt, het is altijd tof om het ijs mee te breken. Over ijs gesproken, het was heerlijk om eens in de frisse bergen te zijn, want in de stad is het nu echt zweten. Zelfs de Filipino`s klagen over de warmte!

Soit, op naar de top! We waren al heel wat gestegen, dus na de laatste klim van een half uurtje stonden we al op de top. We hadden geluk gehad met de `heavy rains`. Naast een paar kleine buitjes was het grotendeels opgeklaard waardoor we uiteindelijk toch een machtig uitzicht hadden: 360˚ bergen, zee en zelfs omliggende eilanden. Van hieruit konden we voor de eerste keer de volledige breedte van het eiland Cebu zien! Wow, ik word daar zo gelukkig van! Ik kon een kleine oerkreet niet onderdrukken.